Σπατάλη φαγητού: Συμβουλές για μια πιο βιώσιμη διατροφή

Το food waste ή σπατάλη του φαγητού, αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα που επηρεάζει τόσο το περιβάλλον όσο και την οικονομία. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση παράγονται πάνω από 59 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων τροφίμων και συγκεκριμένα 132 κιλά ανά άτομο ετησίως, κάτι που εκτιμάται πως κοστίζει 132 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα νοικοκυριά παράγουν περισσότερο από το μισό των συνολικών απορριμμάτων τροφίμων. Την ίδια στιγμή, πάνω από 42 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα ποιοτικό γεύμα κάθε δεύτερη μέρα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, με βάση στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων & Γεωργίας (FAO), περίπου το ένα τρίτο όλων των τροφίμων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση τελικά δεν χρησιμοποιείται και σπαταλάται.

Οι επιπτώσεις της σπατάλης φαγητού, αφορούν φυσικά και το κάθε νοικοκυριό ξεχωριστά, αφού πολλές οικογένειες ξοδεύουν ένα αξιόλογο χρηματικό ποσό σε τρόφιμα που τελικά δεν καταναλώνουν ποτέ.

Συμβουλές περιορισμού της σπατάλης
Φυσικά, υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να μειώσουμε αυτή τη σπατάλη, ξεκινώντας από μικρές καθημερινές συνήθειες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά:

-Η καλύτερη στρατηγική για να αποφύγουμε τη σπατάλη φαγητού είναι η οργάνωση του εβδομαδιαίου μενού. Όταν ξέρουμε τι ακριβώς θα μαγειρέψουμε, μπορούμε να αγοράσουμε μόνο τα υλικά που χρειάζονται για κάθε γεύμα, αποφεύγοντας τις περιττές αγορές. Μια καλά οργανωμένη λίστα αγορών για το σούπερ μάρκετ και το μανάβικο μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τις υπερβολικές ποσότητες, που τελικά καταλήγουν στα σκουπίδια.

-Ένα ακόμα χρήσιμο βήμα είναι η σωστή αποθήκευση των τροφίμων. Αν φυλάσσουμε τα προϊόντα με τον σωστό τρόπο, μπορούν να διατηρηθούν για μεγαλύτερο διάστημα, και έτσι αποτρέπεται η γρήγορη αλλοίωσή τους. Η τεχνική «first in first out», δηλαδή η κατανάλωση των παλαιότερων τροφίμων πρώτα, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αποφυγή λήξης προϊόντων που αγοράστηκαν νωρίτερα από κάποια άλλα.

-Οι ποσότητες επίσης που μαγειρεύουμε καθημερινά είναι αρκετά σημαντικές. Συχνά, μαγειρεύουμε μεγάλες ποσότητες που δεν καταναλώνονται από τα μέλη της οικογένειας και καταλήγουν να πεταχτούν. Θα πρέπει να εκπαιδευτούμε στο να υπολογίζουμε σωστά τις μερίδες φαγητού που θα χρειαστούμε ώστε να μην περισσεύει υπερβολική ποσότητα φαγητού, ειδικά αν δεν επιθυμούμε να την αποθηκεύσουμε στο ψυγείο και να την καταναλώσουμε τις επόμενες ημέρες. Επιπλέον, μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα υπολείμματα τροφίμων, όπως τα λαχανικά που περίσσεψαν ή τα κρέατα, για να φτιάξουμε άλλες συνταγές, εξίσου νόστιμες και θρεπτικές.

Ένα παράδειγμα για το πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τα περισσεύματα, είναι το μπαγιάτικο ψωμί που έχει ξεραθεί και μπορεί να γίνει νόστιμο κρουτόν για τη σαλάτα μας με λίγο μόνο ελαιόλαδο, μπαχαρικά και λίγο ψήσιμο, ή να φτιάξουμε με αυτό αυγόφετες. Τα φρούτα επίσης που δεν καταναλώθηκαν εγκαίρως και έχουν μαλακώσει, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε smoothies, κέικ και διάφορα άλλα γλυκά. Εάν έχουν περισσέψει μπανάνες που μαύρισαν, μπορούμε να φτιάξουμε ένα λαχταριστό banana bread. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε τις φλούδες κάποιων φρούτων και λαχανικών, ειδικά εάν αυτά είναι απαλλαγμένα από φυτοφάρμακα. Για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις φλούδες από τις πατάτες που έχουμε καθαρίσει, για να φτιάξουμε τραγανά σπιτικά chips.

-Η εκπαίδευση όλων των μελών της οικογένειας, και ιδιαίτερα των παιδιών, για την αξία της αποφυγής της σπατάλης φαγητού είναι επίσης ένα σημαντικό βήμα. Όταν όλοι κατανοούν την ανάγκη για σωστή διαχείριση των τροφίμων, το σπίτι γίνεται πιο βιώσιμο και η σπατάλη μειώνεται σημαντικά. Η διαδικασία αυτή χρειάζεται προγραμματισμό και συνέπεια, αλλά το αποτελέσματα αξίζει τον κόπο. Μειώνοντας την ποσότητα του φαγητού που καταλήγει στα σκουπίδια, βοηθάμε όχι μόνο την τσέπη μας, αλλά και το περιβάλλον.